Alkoholizm stanowi poważny problem dla całego społeczeństwa. Uzależnienie rozwija się szybko i postępuje. Osoby chore nie są w stanie samodzielnie wyrwać się z nałogu. Problem szerzy się na coraz większą skalę, dlatego trzeba przeciwdziałać jego skutkom. Ze względu na powszechność napojów alkoholowych, rośnie zainteresowanie młodzieży, która również za wszelką cenę próbuje doznać skutków spożycia etanolu.
W Polsce alkohol jest zabroniony osobom poniżej 18 roku życia. Do działań zapobiegawczych rozprzestrzeniania się alkoholizmowi u nieletnich, powstało wiele regulacji prawnych. Wiele organizacji społecznych zajmuje się działaniami prewencyjnymi oraz zapobiegawczymi, które ukierunkowują młodzież. Kościół oraz związki wyznaniowe również włączają się do współpracy. Szkoła, edukacja oraz wychowanie nie zawsze są w stanie powstrzymać młodzież przed spożyciem alkoholu.
Czym jest spowodowane uzależnienie od alkoholu osób nieletnich?
Osoby nieletnie są bardziej podatne na wszelkiego rodzaju uzależnienia. Ich mózg nie rozwinął się w pełni, przez co regulacja emocji stanowi większy problem. Okres dojrzewania charakteryzuje się buntem, przejawianiem zachowań agresywnych oraz poszukiwaniem siebie i swojej tożsamości. Nastolatkowie uciekają często do używek, aby pokazać swoją dorosłość. Obserwowanie dorosłych, którzy przy każdej okazji spożywają różnego rodzaju trunki, które wpływają na zmianę zachowania, okazuje się dla nich bardzo ciekawym doświadczeniem. Picie alkoholu można wynieść także z domu, w którym dziecko wychowywało się w nieprawidłowych warunkach.
Dużą rolę w uzależnieniach odgrywa otoczenie oraz środowisko, w którym przebywamy. Styczność z osobami, które sięgają po alkohol, oddziałuje na zachowanie innych członków grupy. Aby przystosować się do określonych zasad bardzo często podporządkowujemy się zachowaniom innym. W okresie dojrzewania bardzo ważni są przyjaciele, znajomi oraz to, co o nas myślą. Często drogą do polubienia kogoś, jest dotrzymywanie towarzystwa w robieniu określonych rzeczy. Jeżeli dana grupa spożywa alkohol, to bardzo prawdopodobne, że wszyscy członkowie, prędzej czy później również zaczną to robić.
Młodzi ludzie wkraczają w dorosłe życie, pełne problemów, niepowodzeń i stresujących wydarzeń. Narażenie na ciągłe, trudne sytuacje, może sprawić, że tak jak osoby dorosłe, zaczną poszukiwań rozwiązań problemu, co skończy się na spożywaniu alkoholu. Wszystkich kiedyś dopadają gorsze chwile, ciężkie do zniesienia emocje oraz przykry nastrój. Jednym, najpowszechniejszym sposobem na ucieczkę od trudności życia codziennego jest alkohol.
Dlaczego młodzież sięga po alkohol:
- aby poczuć się dorosłym,
- dopasowanie do środowiska, w którym przebywa,
- lepsze samopoczucie,
- wyrażenie buntu, który jest charakterystyczny dla okresu dojrzewania,
- podejmowanie ryzyka,
- zaspokojenie ciekawości, którą budzą napoje alkoholowe,
- łatwa dostępność alkoholu na rynku.
Jak się rozwija uzależnienie u osób nieletnich?
Tak jak u osób dorosłych, następuje zaprogramowanie mózgu na korzystne działanie alkoholu. Etanol przynosi radość, euforię, rozluźnienie i odstresowanie. Po jego spożyciu czujemy się dobrze, dlatego zaczynamy po niego sięgać nałogowo. Z czasem efekty upicia się zmniejszają się, a my przestajemy się czuć wspaniale. Mimo wszystko pijemy, ponieważ na tym polega przyzwyczajenie się.
Duże znaczenie w uzależnieniach od alkoholu młodzieży ma inicjacja alkoholowa. Pierwsze spożycie alkoholu powinno być odroczone, jak najdłużej to możliwe. Młodym osobom znacznie łatwiej jest się uzależnić. Alkohol możemy dostać w każdym miejscu. Otaczamy się różnymi trunkami, do których dostępność, mimo prawnego zakazu, jest bardzo łatwa.
Sprzedaż alkoholu nieletnim jest przestępstwem. Wielu ludzi jednak zbyt słabo traktuje ten zakaz. Sama młodzież nie czuje takiego strachu, jak powinna, gdy wchodzi do sklepu po alkohol, nie mając jeszcze 18 lat. Bardzo często zdarza się tak, że sprzedawcy nie wnikają w daną sytuację i po prostu umożliwiają młodym osobom picie. Takie postępowanie sprzyja rozwojowi alkoholizmu u najmłodszych. Co ważniejsze, nie tylko pracownicy, czy właściciele sklepu zostają obciążeni odpowiedzialnością karną. Każda osoba, która pomogła zdobyć używkę osobie niepełnoletniej dostaje zarzuty karne. Z kolei nakłanianie do spożycia alkoholu osoby nieletniej może się skończyć pozbawieniem wolności do 2 lat.
Jak zapobiegać alkoholizmowi niepełnoletnich?
Uzależnienie od alkoholu wymaga podjęcia określonych działań. Najlepiej jest jemu zapobiegać, niż je leczyć. Edukacja w szkole powinna zmaksymalizować redukcję niewłaściwych zachowań u młodzieży. Okazuje się, że w leczeniu alkoholizmu doskonale sprawdza się sama psychoedukacja. Zwykle nie wiemy, jaki wpływ ma etanol na nasz organizm. Same mechanizmy uzależnienia mogą dać nam realny obraz na dany problem.
Duże znaczenie ma także wychowanie. Jeżeli dziecko wychowuje się w domu, gdzie przebywa osoba uzależniona od alkoholu, ma duże prawdopodobieństwo, że w dorosłym życiu sama będzie cierpieć na tego typu zaburzenie. Dysfunkcyjna rodzina sprawia, że nieletni sięgają po alkohol,aby poradzić sobie z trudną sytuacją. W takich chwilach łatwo o uzależnienie. Jest to w pewnym sensie ucieczka od rzeczywistości, która daje nam chwilę relaksu. Niestety każde kolejne spożycie alkoholu przez młodą osobę nie pozostaje obojętne dla jej organizmu.
Przeciwdziałanie alkoholizmu wśród młodzieży obejmuje:
- stworzenie odpowiednich warunków do wychowania,
- zaspokojenie podstawowych potrzeb, które motywuje do powstrzymywania się od picia alkoholu,
- stosowanie różnego rodzaju działań wychowawczych oraz informacyjnych,
- ograniczenie dostępności do napojów alkoholowych,
- przeciwdziałanie przemocy w rodzinie,
- korzystanie z ośrodków poprawczych, które zajmują się trudną, problematyczną młodzieżą.
Wpływ alkoholu na młodzież
Każdy łyk alkoholu nie pozostaje obojętny dla dorastającego człowieka. Podczas dojrzewania następuje kształtowanie się oraz rozwój organizmu. Spożywanie alkoholu przeszkadza w prawidłowym dorastaniu, ponieważ prowadzi do negatywnego wpływu na cały organizm. Szkody są znacznie wyraźniejsze niż u osób dorosłych. Okres dojrzewania to czas intensywnych zmian i modyfikacji w obszarze biologicznym, psychologicznym i społecznym. Możemy wpłynąć na wiele szczegółów, które później będą miały odzwierciedlenie w życiu dorosłym. Każdy miesiąc, który młody człowiek przeżyje bez alkoholu ma bezcenny wpływ na jego zdrowie.
Nastolatkowie mają zachwianą równowagę psychiczną. Z tego względu regularne spożywania alkoholu może doprowadzić do trwałych zmian w obrębie sfery emocjonalnej. Alkoholizm u osób w okresie dojrzewania sprzyja rozwojowi bezprawia i zachowań antyspołecznych. Wiele przestępstw jest popełnianych właśnie pod wpływem alkoholu.
Nieletni powinni być chronieni z każde strony przed alkoholem. Współpraca rodziców oraz szkoły, a także innych placówek może pozytywnie wpłynąć na redukcję i minimalizację kontaktu z używką. Warto rozpoczynać działania już od najmłodszych lat, kiedy dziecko chłonie jak najwięcej informacji.
